اول از هر چیز، جهت کار و فعالیت در حرفه دندانسازی،   شما بایستی امور لابراتواری دندانسازی را بلد باشید که جهت یادگیری این امور، هم می توانید رشته تکنیسین پروتزهای دندانی را در دانشگاه دنبال کنید و هم اینکه می توانید بصورت تجربی اقدام به یادگیری این حرفه نمایید. در واقع در سراسر دنیا در زمینه داشتن مدرک تحصیلی برای تکنیسین های لابراتواری چندان سخت گیری نمی شود و علت آنهم این است که این گروه شغلی در هیچ حالتی اجازه کار برروی بیمار را ندارند و وظیفه ارتباط با بیمار و تمام مسئولیت درمان برعهده خود دندانپزشک خواهد بود.البته نکته این جاست که از لحاظ قانونی مجوز تاسیس "لابراتوار دندانسازی" فقط به دارندگان مدرک دانشگاهی پروتزهای دندانی اعطا می گردد گرچه در سراسر دنیا تعداد لابراتوارهای دندانسازی بدون مجوز چندین برابر مجوز دارها می باشد و به همان دلیل عدم وجود ارتباط مستقیم بین لابراتوار و بیمار ، معمولا دولتها در موضوع لابراتوارهای بدون مجوز ورود نکرده و تا شاکی خصوصی وجود نداشته باشد اقدامی نمی کنند.

در حال حاضر افراد بسیار زیادی هستند که در سایر رشته های دانشگاهی همچون مهندسی یا گروه انسانی تحصیل کرده اند ولی بدلیل بازار کاری بسیار مناسب حرفه دندانسازی، اقدام به یادگیری دندانسازی کرده اند و یا در لابراتوارهای دندانسازی دیگران مشغول بکار شده اند و یا خودشان اقدام به راه اندازی و تاسیس لابراتوار ،البته بدون مجوز،کرده اند.

از سوی دیگر دندانسازی از حرفه هایی است که در سایر کشورها نیز بازار کاری بسیار خوبی دارد بنابراین یادگیری حرفه دندانسازی را به کسانی که قصد مهاجرت به خارج و یا تحصیل در خارج از کشور را دارند قویا توصیه می شود.

دندانساز چه آکادمیک باشد و چه تجربی، بایستی بر روی قالب هایی که دندانپزشک از بیمار تهیه می کند کار کرده و طبق طرح درمان و تنظیمات مورد درخواست دندانپزشک، پروتز مورد نظر را تهیه نماید. در ادامه نگاهی دقیق تر به این گروه های شغلی می اندازیم:

تكنسین‌های پروتز دندان
این افراد پس از اخذ دیپلم متوسطه به مدت 2 سال، تحصیلات دانشگاهی را صرفا برای كار در لابراتوار (كارگاه) ساخت دندان مصنوعی، از انواع مختلف می‌گذرانند. آنها باید روی قالبی كه توسط دندان‌پزشك از دهان بیمار گرفته شده است كار كنند و طبق طرح مشخص شده از سوی دندان‌پزشك، دندان مصنوعی (پروتز) بسازند و به دندان‌پزشك تحویل دهند. این افراد هیچ تجربه و معلوماتی برای معاینه بیمار ندارند اما افراد بسیار شایسته و ورزیده‌ای در امور لابراتواری ساخت دندان هستند.


تكنسین تجربی لابراتوار دندان
این افراد اجازه هیچ‌گونه دخالت در امر دندان‌پزشكی را ندارند. طبق آیین‌نامه اجرایی مجاز به مراجعه و تماس مستقیم با دهان و دندان نیستند و هیچ‌یك از لوازم و تجهیزات دندان‌پزشكی (غیر‌لابراتواری) را نمی‌توانند در محل كار خود داشته باشند.
 


كمك تكنسین دندان سازی
این افراد تنها می‌توانند در كارگاه‌های دندان‌سازی، زیر نظر مسوولان مربوطه كار كنند و به هیچ‌وجه حق دایر كردن كارگاه مستقل را ندارند. مسوول و كاركنان كارگاه نباید به‌صورت مستقیم با بیماران دهان و دندان تماس داشته باشند.


كمك‌دندان‌پزشكان تجربی
در سال‌های دوری كه هنوز دندان‌پزشكی نوین در ایران وجود نداشت و تعداد دندان‌پزشكان اندك بود، برخی افراد به‌صورت تجربی و سپس با همان معدود دندان‌پزشكانی كه در حوزه بهداشت و درمان حضور داشتند، كار و تجربیاتی كسب می‌نمودند. دندان‌پزشكان تجربی به‌دلیل خلا شدید افراد تحصیل‌كرده و متخصص در جامعه، این اقبال را یافتند تا سال‌ها بدون رقیب در حوزه دندان‌پزشكی فعالیت كنند.
وظایف و اختیار‌های كمك‌دندان‌پزشكان تجربی طبق قانون مشخص شده است و آنان تنها مجاز به انجام درمان‌های دندان‌پزشكی زیر هستند:
• پر كردن پوسیدگی‌های سطحی دندان (بدون داشتن اجازه انجام درمان ریشه)
• كشیدن دندان در موارد اورژانس (بدون حق كشیدن دندان عقل و ریشه‌های پنهان در لثه)
• جرم‌گیری دندان
• ساخت دندان مصنوعی از نوع متحرك
كمك ‌دندان‌پزشك تجربی موظف است در تابلو نام و عنوان خویش را كه «كمك‌دندان‌پزشكان تجربی» است، با حروف یكسان بنویسد و به هیچ‌وجه حق ذكر عنوان‌های دیگر یا استفاده از تصاویر مختلف را ندارد.


بهداران تجربی دندان
این عنوان اولین بار در قانون «اجازه استفاده قانونی كمك‌دندان‌پزشكان تجربی» مصوب سال 54 و هفتم تیرماه 64 مجلس شورای اسلامی به كار رفت كه همان كمك‌دندان‌پزشكان تجربی را به این عنوان خطاب كرده است. تعریف این گروه و ضوابط مربوط به آنها دقیقا همان است كه درباره كمك‌دندان‌پزشكان تجربی گفته شد.


بهداشت‌كاران دهان و دندان
این گروه براساس «قانون تربیت بهداشت‌كار دهان و دندان به منظور گسترش خدمات درمانی و بهداشتی در روستاها» مصوب فروردین ماه 1360 مجلس شورای اسلامی از میان داوطلبان كنكور سراسری جذب شدند. این افراد طی 2 سال، آموزش‌های محدودی را در مورد درمان‌های ضروری دندان‌‌پزشكی سپری كرده و پس از طی دوره كاردانی و طبق تعهد اولیه، برای 5 سال خدمت، عازم روستاها شدند. طبق قانون، این افراد پس از طی تعهد خود می‌توانند با شركت در آزمون پیش‌بینی شده و كسب حد نصاب لازم تحصیلات خود را تا اخذ مدرك دكترای دندان‌پزشكی ادامه دهند. اگرچه این قانون بیشتر از چند سال صورت اجرایی نیافت اما بهداشت‌كاران دهان و دندان همچنان در حال جذب تدریجی در دانشگاه برای ادامه تحصیل خود در مقطع دكترا هستند. از میان درمان‌های دندان‌پزشكی، موارد زیر در حوزه اختیار‌ها و صلاحیت بهداشت‌كاران دهان و دندان است:
معاینه و تشخیص بیماری‌های دهان و دندان، جرم‌گیری و بروساژ دندان‌ها در چارچوب فعالیت‌های بهداشتی، پر كردن دندان (كه نیازمند درمان ریشه نباشد)، ساخت دست‌دندان كامل و پلاك‌های پارسیل آكریلیك (دندان‌های مصنوعی از جنس مواد آكریلی و نه فلزی)، معالجه دندان‌های كودكان (تا حد لثه و تاج) تهیه برخی فیلم‌های رادیوگرافی از دندان. بهداشت‌كاران می‌توانند در حدود صلاحیت خود و برای داروخانه مراكز بهداشتی- درمانی روستا اقدام به تجویز نسخه كنند. به هر حال این گروه از خانواده دندان‌پزشكی نسبت به سایر گروه‌های صرفا تجربی، دارای صلاحیت بیشتری برای انجام درمان‌های دندان‌پزشكی هستند چرا که دارای تحصیلات دانشگاهی و در ارتباط با بیماران بوده‌اند.